آشنایی با تکنیک‌های ذهن‌آگاهی (مایندفولنس) برای رفع استرس

دقت کرده‌اید که اغلبِ ما، یا در حسرت گذشته‌ای به‌سر می‌بریم که از دسترس ما خارج شده، یا نگران آینده‌ای هستیم که هنوز نیامده؟ این‌طور است که «اکنون» را از دست می‌دهیم و این باارزش‌ترین زمانی است که داریم چون عمر ما مجموعه‌ای است از همین «اکنون»ها. فقط در همین لحظه است که می‌توانیم خلق کنیم، تصمیم بگیریم، فکر کنیم و لبخند بزنیم. به‌این‌ترتیب فقط در همین «اکنون» است که می‌توانیم گذشته‌ی ناخوشایند را جبران کنیم و آینده‌ی دلخواه‌مان را بسازیم تا سراسر زندگی‌مان پر از آرامش و رضایتمندی شود.

اگر می‌توانستیم ذهن‌مان را روی «اکنون» نگه داریم چقدر خوب می‌شد، اما حیف که دلش می‌خواهد به یاد گذشته آه بکشد یا این‌که نگران آینده‌ای مجهول باشد. اصلاً فرصت ندارد «حضور» داشته باشد و ببیند که در زندگی‌اش چه می‌گذرد. این‌طور است که افسردگی به سراغش می‌آید، دلسرد می‌شود، استرس می‌گیرد و در یک کلام، «ناآرام» می‌شود و ما را از زندگی سراسر خشنودی محروم می‌کند.

   آیا روشی علمی وجود دارد که بتوانیم ذهن‌مان را تربیت کنیم تا آگاهی و توجه کاملی نسبت به رویدادهای «اکنون» داشته باشد؟ آیا راهی هست که هر لحظه به ما یادآوری کند که در «اکنون» باشیم؟ خوشبختانه جواب مثبت است!

پروفسور جان کابات‌زین، پژوهشگر دانشگاه ماساچوست در سال 1979 موفق شد تکنیک‌کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) را ابداع کند که مایندفولنس (Mindfulness) نامیده می‌شود و در فارسی «ذهن‌آگاهی»، «بهوشیاری» و «توجه‌آگاهی» ترجمه شده است. این تکنیک‌ها اکنون در مراکز کاهش استرس در دانشگاه‌های بزرگی مانند ماساچوست، استنفورد، یِیل و بسیاری دیگر از مراکز درمانی سراسر جهان برگزار می‌شود. با یک جست‌وجوی ساده‌ در گوگل می‌توانید به گستردگی این کارگاه‌ها پی ببرید.

---- کاربردها ----

• کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی
• پیشگیری از عود افسردگی
• مواجهه با استرس، خشم، ترس و بی‌خوابی
• بهبود درد و بیماری‌های جسمانی مرتبط با استرس
• افزایش کیفیت روابط عاشقانه
• افزایش عملکرد تحصیلی
• پيشگيري از عود مصرف مواد و رفتارهاي پرخطر
• افزايش عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان
• فرزندپروري
• آشتی با مرگ

   همچنین، کسانی که در کارشان نیاز به توجه و تمرکز فراوان دارند (مانند دانشجویان، ورزشکاران و کسانی که خودشان را برای کنکور آماده می‌کنند) نیز می‌توانند از این تکنیک‌ها برای بالا بردن سطح توجه و تمرکز خود استفاده کنند و مدیران از آن برای بالا بردن بهره‌وری سازمانی در کار بهره ببرند.

---- مدرس ----

در سرای تندرستی و آرامش معتمد، اجرای کارگاه‌های ذهن‌آگاهی را شخص مهتاب معتمد (مدیر مجموعه) بر عهده دارد. او روانشناس بالینی و مدیر بخش روانشناسی بیمارستان تریتا است اما به‌سبب تجربه‌ای که در زمینه‌ی یوگا دارد (و مربی رسمی است) به‌خوبی با کُنش‌های بدن آشناست و به‌خوبی می‌تواند تکنیک‌هایی را برای آشتی دادن جسم و ذهن آموزش بدهد.